Số phận chiếc sandwich phi hành gia lén mang vào vũ trụ

MỹChiếc bánh mì kẹp thịt bò hầm không gây hại gì trong không gian, nhưng trở thành rối rắm lớn khi nhị phi hành gia trở về trái đất.

John Young (1930 - 2018) là phi hành gia phục vụ lâu nhất trong lịch sử NASA với sáu lần bay vào vũ trụ. Từ chuyến bay trước tiên năm 1965, John dành 835 giờ trong không gian và từng đi bộ trên mặt trăng. Mọi người vẫn khen ngợi John có sự nghiệp xuất sắc. Nhưng ít ai biết rằng sự nghiệp của nhà du hành vũ trụ huyền thoại này suýt chút nữa lệch hướng vì một chiếc sandwich.

NASA đã dành không ít thời kì và tiền nong đầu tư cho chuyện ăn uống của hàng ngũ phi hành gia. Nhưng điều đó không có nghĩa thức ăn của họ ngon mồm, tiêu chí quan yếu là an toàn - tức gọn nhẹ trong không gian.

Trong một môi trường kín không trọng lực, chỉ một phần thức ăn nhỏ bị vương vãi có thể gây hiểm họa khôn lường: chúng có thể mắc kẹt trong máy móc hay các phi hành gia vô tình hít phải. Ngay cả trong môi trường trọng lực dưới trái đất, những mẩu bánh mì từ chiếc sandwich bò hầm tầm thường còn có thể vương vãi khắp nơi. vì thế, những hạt thức ăn lí tí có thể vô cùng nguy hiểm bên trong một con tàu vũ trụ.

Nhưng John Young, ở tuổi 34, không bận tâm tới điều này khi nhận một chiếc sandwich bò hầm ngũ vị từ người đồng nghiệp Wally Schirra. Phi hành gia Wally Schirra, vốn nổi tiếng với những trò đùa ác ý, không bay cùng John trong nhiệm vụ lần này.

Wally đã mua chiếc bánh mì đen kẹp thịt bò từ một nhà hàng nổi tiếng trên bờ hồ Cocoa, Florida từ nhị ngày trước khi John xuất hành. Nhưng phải tới ngày bay, Wally mới hỏi xem liệu John có thể đưa cho người đồng hành với ông hay không. John nhận lấy chiếc sandwich và nhét vào bộ đồ vũ trụ của mình. John nói rằng Gus "phát ngán" đồ ăn theo thực đơn chính thức nhưng họ đã sử dụng thử trong suốt quá trình huấn luyện, nên mang theo sandwich cho chuyến đi "có vẻ là ý hay vào thời khắc đó".

Ngày 23/3/1965, từ Trung tâm Vũ trụ John F. Kennedy (Cape Canaveral ngày nay) John bước lên tàu vũ trụ thực hiện nhiệm vụ Gemini 3 - đó cũng là lần trước tiên ông bay vào không gian. Cùng với lãnh đạo "Gus" Grissom, John thực hiện chuyến bay trước tiên đưa nhị người lên vũ trụ của Mỹ.

John Young (trái) và Gus Grissom trước giờ xuất hành. Ảnh: NASA.

Khi đang bay trong quỹ đạo của trái đất, John và Gus tán gẫu về đồ ăn được cung ứng cho nhiệm vụ lần này. bỗng dưng John lôi ra từ trong túi chiếc sandwich trước tiên bay vào không gian và đưa cho Gus. Dưới đây là một trích đoạn từ cuộc hội thoại của họ.

Gus Grissom: Cái gì thế?

John Young: Sandwich bò hầm ngũ vị?

Gus Grissom: Nó ở đâu ra vậy?

John Young: Tôi đã mang nó theo. Hãy xem vị của nó thế nào. Hơi bốc mùi nhỉ?

Gus Grissom: Phải, nó đang vụn ra kìa. Tôi sẽ cất lại vào túi.

Khi Gus cắn một miếng, vụn bánh mì lửng lơ khắp cabin. Chiếc sandwich được đưa trở về trái đất và vứt bỏ. Nó không gây ra rối rắm gì trên không, nhưng lại trở thành vấn đề to lớn khi câu chuyện bị lộ ra ngoài và tới tai chính khách Mỹ.

Thực tế, Gemini 3 cần hoàn thành nhiều mục tiêu, từ tiến công giá tác động của môi trường không trọng lực đối với trứng của nhím hồ, cho tới nỗ lực điều khiển quỹ đạo tàu bay có người lái - tiền đề cho những lần hạ cánh xuống mặt trăng trong tương lai. Nhưng một mệnh lệnh khác nhưng Gus và John phải hoàn thành là thử thức ăn hàng không mới. Họ được cấp những túi đồ khô đông lạnh và phải sử dụng súng nước để khôi phục cấu trúc của thức ăn trước khi sử dụng. 

NASA sau đó khiển trách John vì trò hề ông tạo ra đã dấy lên làn sóng chỉ trích từ giới chức và truyền thông. Ông là thành viên phi hành đoàn trước tiên của NASA bị khiển trách.

Trong hồi ký, phi hành gia huyền thoại này viết: "Vài người trong quốc hội nổi đóa vì cho rằng, khi đưa sandwich vào không gian và ăn một tí, Gus và tôi không đoái hoài gì tới những thực phẩm hàng không có thật được đưa lên tàu vũ trụ để chúng tôi tiến công giá. Điều đó gây tốn kém hàng triệu USD từ ngân sách quốc gia".

Về sau, John cũng cảm thấy hối hận vì đã đưa chiếc sandwich vào không gian, khác nhau khi câu chuyện này còn được nhắc đi nhắc lại. Nhưng Gus, lãnh đạo của John, lại coi đó là một trong những điều đáng nhớ về chuyến bay Gemini 3.

quý khách dạng sao của chiếc sandwich bò hầm hơn 50 tuổi trong bảo tồn. Ảnh: Raymond Cunningham/Flickr.

tới nay, không còn chiếc sandwich nào lén lút bị mang vào không gian nữa, còn John Young, trong sự nghiệp du hành vũ trụ lừng lẫy của mình sau này trở thành một chuyên gia giám sát an toàn nghiêm khắc.

Cocoa Beach Wolfie, nhà hàng nơi Wally mua chiếc sandwich bò hầm trước tiên bay vào vũ trụ, đã đóng cửa, nhưng một quý khách dạng sao của nó được trưng bày tại bảo tồn tưởng vọng Virgil Ivan "Gus" Grissom tại Mitchell, Indiana. Nếu muốn ăn sandwich bò hầm để tưởng nhớ một phi hành gia huyền thoại, quý khách sẽ phải ăn theo đúng kiểu Gemini 3 - vì John Young từng tiết lộ rằng chiếc bánh mì kẹp đó thậm chí còn không có mù tạt hay dưa chuột muối.

Phạm Huyền tổng hợp

bảo tồn tưởng vọng Virgil I. Gus Grissom

bảo tồn trưng bày những vật dụng gắn bó với Gus trong suốt sự nghiệp phi hành gia, từ mũ bảo hiểm ông đội trong chuyến bay Mercury, những bức bích họa do các nghệ sĩ sáng tác dành tặng ông...

Giờ đón khách: từ 8h30 tới 16h hàng ngày, đóng cửa vào các ngày lễ như Giáng Sinh, năm mới, Phục sinh, Quốc khánh Mỹ, Quốc tế Lao động... Địa chỉ: 3333 State Rd 60 East, Mitchell, Indiana

Khách tham quan miễn phí, chỉ tính vé vào công viên Spring Mill do bảo tồn nằm trong khuôn viên này. Khách tham quan có thể quyên góp tùy tâm cho bảo tồn.

Theo: https://khachsanthanhdong.com/