Triều Tiên qua con mắt một hướng dẫn viên

Matt Kulesza tới Triều Tiên rất nhiều nhưng vẫn có lúc anh ngạc nhiên và yêu thích như khi vừa say vừa hát theo hàng trăm người địa phương.

Matt Kulesza, 34 tuổi, là một hướng dẫn viên du lịch người Australia - Ba Lan, làm việc cho tổ chức tour Young Pioneer có trụ sở tại Trung Quốc từ năm 2016 tới cuối 2019. Dưới đây là bài phỏng vấn san sớt về những trải nghiệm ở Triều Tiên của Matt với Vice, một trang tin tức có trụ sở tại New York, Mỹ.

- Là một HDV đi tour Triều Tiên, quý khách có những trách nhiệm gì?

- quý khách không thể du lịch Triều Tiên dạng tự túc, đi một mình được. Tất cả du khách dù muốn hay không đều phải thông qua một tổ chức tour, tới Triều Tiên luôn kèm 2 HDV người Triều Tiên. Là người dẫn tour khách nước ngoài, công việc của tôi là liên kết các HDV địa phương với khách của mình.

Tôi còn phải trao đổi khi cần đổi lộ trình của khách với người Triều Tiên, đảm bảo mọi thứ đều chạy như lịch một cách trơn tru và ai cũng an toàn, vui vẻ. HDV như tôi gần như là người sau cuối đi ngủ buổi tối song song dậy sớm nhất vào buổi sáng để xử lý mọi tình huống có thể xảy ra với khách. Tôi có khi phải đóng nhiều vai khác nhau như thợ sửa chữa, thông dịch, giáo viên...

- Điều gì thôi thúc quý khách làm thuê việc HDV ở Triều Tiên?

- Tôi đã mê mẩn quốc gia bí mật này nhiều năm. Tôi nghĩ mọi người có thể gọi tôi là "người theo dõi Triều Tiên". Là người mang 2 dòng máu Australia - Ba Lan, lớn lên với những câu chuyện về gia đình mình khi sống dưới đời sống xã hội chủ nghĩa Ba Lan chính là yếu tố khiến tôi yêu thích Triều Tiên. Tôi từng học ngành tiếng Hàn và Quan hệ quốc tế ở đại học. Năm 2014 lần đầu đi du lịch Triều Tiên, tôi đã có một trải nghiệm thực sự khó quên.

Cảnh nhảy múa, hát hò trong công viên. Ảnh: Matt/Vice

- Trải nghiệm nào làm quý khách tuyệt vời nhất ở Triều Tiên?

- Kỷ niệm rồ dại và cũng không giống nhau nhất là hát bài "We will go to Mt Paektu" cùng với cả nghìn người Triều Tiên trong ngày xây dựng Đảng Lao Động (9/9) tại thủ đô Bình Nhưỡng. Nghỉ lễ quốc gia ở Moran Hill cũng là một dịp thú vị khi hàng nghìn người dân địa phương tổ chức ăn uống ở các công viên, tận hưởng ngày nghỉ cùng gia đình, đồng chí họ.

Chúng tôi thường đi chùa, gặp gỡ và trò chuyện với các nhóm cụ già, hoặc trung tuổi đang nhảy múa, hát hò. Vào ngày lễ không giống nhau, bảo vệ, cảnh sát tại các công viên kiểm soát rất nghiêm nhặt việc người dân đứng hay đi lại trên cỏ. Vì quá đông người sau cuối cảnh sát ra lệnh tắt nhạc. Ngay sau đó, nhiều người xung quanh phản đối và sau vài phút lạng lẽ khó xử thì nhờ rượu soju và chút rồ dại, tôi cam đảm đứng lên giữa đám đông hát bài ca "Nice to meet you" (một bài nhạc pop phổ thông ở Triều Tiên).

sau cuối mọi người cũng đứng lên hát với tôi, cả trăm người dân tràn ra bãi cỏ để hát và xem show diễn kỳ quặc của những khách ngoại quốc đang hát tiếng Hàn. Tôi có hơi lo lắng liệu mình có gặp rối rắm với cảnh sát không nhưng khi rời công viên và đám đông thì túi bụi người tới bắt tay và ôm tôi.

Người tới Triều Tiên hơn 60 lần

Trải nghiệm hát cùng hàng trăm người Triều Tiên ở Moran Hill. Video: Matt/Vice

- Điều đáng nhớ nhưng quý khách từng nghe tới là gì?

- Không có người Triều Tiên nào nói tiêu cực về hệ thống chính trị và các lãnh đạo của họ kể cả trong quá khứ lẫn ngày nay. Tôi luôn nỗ lực liên kết với họ để xây dựng tình quý khách và không trò chuyện gì về chính trị.

Những buổi rỉ tai lúc đêm muộn có thể về bất kỳ điều gì như cuộc sống, tình yêu, toàn cầu... Tôi và các quý khách HDV địa phương hay nhậu với nhau, uống soju rồi hút thuốc để trò chuyện tới khuya.

- quý khách có gặp rối rắm, ràng buộc gì khi đang làm việc tại Triều Tiên?

- Luôn có những ràng buộc với người nước ngoài ở Triều Tiên, ví như không được lang thang tự do, nhưng tôi vẫn nghĩ quốc gia này "cởi mở" với du khách hơn mọi người nghĩ. Triều Tiên thực ra rất muốn phát triển ngành du lịch và họ đang dần dần tiếp thu các đề xuất từ bên ngoài. Nếu một tổ chức du lịch nước ngoài có ý tưởng làm tour, họ sẽ gửi đề xuất lộ trình tới Triều Tiên để duyệt.

Nhìn chung, nếu đề xuất khả thi thì Triều Tiên sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho tour. thỉnh thoảng vẫn có vấn đề như các điểm tham quan có thể bị bỏ khỏi lộ trình như Đài tưởng vọng 2 lãnh đạo Kim Il Sung và Kim Jong Il - một nơi hạn chế du khách.

Rất nhiều tài liệu và báo chí cho rằng du khách bị bắt buộc tham quan các đài tưởng vọng khi tới Bình Nhưỡng. Thực tế không phải vậy và chuyện này làm nhiều người Triều Tiên khó chịu và ra lệnh cấm du khách tới các điểm này để cho thấy họ không quan tâm du khách thăm hay không. Vì thế công việc của HDV nước ngoài như tôi là thương thảo, thảo luận để người Triều Tiên cho phép du khách tham quan một số nơi.

- Công việc hướng dẫn khách có thay đổi thành kiến quý khách từng nghĩ về quốc gia và nhân loại Triều Tiên?

- hồ hết đều đọc tài liệu không hay ho về Triều Tiên và cho rằng người dân ở đây bị tẩy não. Tôi luôn tách bạch người dân và chính trị, dù việc này rất khó trong bối cảnh chính trị là một phần không thể tách rời khỏi đời sống ở Triều Tiên.

Những người quý khách Triều Tiên của tôi dù có chung tư tưởng chính trị nhưng để ý thì họ có thái độ và cá tính rất không giống nhau. Thực lòng tình quý khách nhưng tôi xây dựng với họ trong suốt những năm làm việc ở đây là điều tuyệt vời nhất.

Tôi không thể giữ liên lạc với họ, và mỗi khi trở lại Triều Tiên, những người quý khách cũ đó lại chuyển đi làm ở vị trí khác. Hy vọng một ngày nào đó tôi nhận được thư từ họ.

- quý khách học hỏi được gì trong suốt quá trình làm HDV?

- toàn cầu rất phức tạp. Điều làm tôi ngạc nhiên là dù cuộc sống của mình ở Australia không giống nhau tới đâu, Triều Tiên lại là một nơi "vô cùng phổ thông" với tôi mỗi khi tôi dành nhiều thời kì ở đó.

Chúng ta là vật phẩm của môi trường chúng ta tạo ra, nhân loại ở bất kỳ đâu quý khách tới, cả người Triều Tiên cũng không loại trừ, đều mong có cuộc sống tốt đẹp nhất cho quý khách dạng thân, gia đình, đồng chí.

- quý khách có muốn trở lại làm HDV sau khi đại dịch Covid-19 kết thúc?

- vững chắc rồi, tôi rất muốn làm HDV và dẫn tour trở lại. Nhìn thấy những thay đổi suốt 7 năm qua khi đi tour Triều Tiên luôn làm tôi mê mẩn và mong sớm được gặp lại đồng chí, đồng nghiệp ở đó.

Dưới đây là một số hình ảnh về đời sống Triều Tiên do Matt chụp:

Theo: https://khachsanthanhdong.com/